Czym jest terapia miofunkcjonalna?
Terapia miofunkcjonalna to metoda wspierająca prawidłowe funkcjonowanie mięśni twarzy, języka i aparatu artykulacyjnego. Obejmuje ćwiczenia, które uczą dziecko prawidłowego oddychania (przez nos), połykania, żucia i artykulacji. Jej celem jest przywrócenie równowagi w pracy mięśni orofacjalnych, co sprzyja prawidłowej wymowie, rozwojowi zgryzu i ogólnemu funkcjonowaniu układu stomatognatycznego.
Dlaczego jest ważna?
Nieprawidłowe nawyki, takie jak oddychanie przez usta, ssanie kciuka, połykanie infantylne czy nieprawidłowe ułożenie języka, mogą prowadzić do wad wymowy, problemów ortodontycznych i trudności w karmieniu. Terapia miofunkcjonalna pozwala nie tylko korygować wymowę, ale także wspiera leczenie ortodontyczne i zapobiega nawrotom wad zgryzu.
Funkcje orofacjalne a rozwój mowy
Prawidłowe funkcjonowanie mięśni języka, warg i podniebienia ma ogromne znaczenie dla rozwoju mowy. Jeśli język układa się między zębami lub spoczywa w nieprawidłowej pozycji, może dochodzić do seplenienia, problemów z głoską „r” czy zniekształceń innych dźwięków. Terapia miofunkcjonalna wspiera więc rozwój mowy u dzieci i dorosłych.
Terapia miofunkcjonalna a ortodoncja
Współpraca logopedy i ortodonty jest tu kluczowa. Ćwiczenia miofunkcjonalne wzmacniają efekty leczenia ortodontycznego i pomagają utrzymać prawidłowy zgryz po zakończeniu terapii. Dzięki temu zmiany w ustawieniu zębów są stabilniejsze i bardziej trwałe.
Ćwiczenia miofunkcjonalne w gabinecie i w domu
Ćwiczenia obejmują m.in. trening prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, naukę oddychania przez nos, ćwiczenia żucia i połykania oraz trening artykulacji. Regularność jest tu kluczem – praca w gabinecie musi być kontynuowana w domu, aby osiągnąć trwałe efekty.
Dla kogo jest terapia miofunkcjonalna?
Terapia miofunkcjonalna przeznaczona jest zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. U najmłodszych wspiera rozwój mowy, prawidłowe oddychanie i leczenie ortodontyczne. U dorosłych stosuje się ją m.in. przy bruksizmie, zaburzeniach oddychania podczas snu czy po operacjach ortognatycznych. Badania pokazują, że systematyczne ćwiczenia miofunkcjonalne poprawiają stabilność efektów leczenia ortodontycznego, redukują nawrót wad zgryzu i wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu oddechowego.
Zaburzenia karmienia i połykania
Problemy z karmieniem i połykaniem mogą pojawiać się już u niemowląt (trudności z ssaniem piersi lub butelki), u dzieci starszych (połykanie infantylne, krztuszenie się, unikanie pokarmów stałych), a także u dorosłych – np. po urazach czy w chorobach neurologicznych. Terapia miofunkcjonalna wspiera prawidłowe funkcjonowanie tych procesów, ucząc prawidłowego toru połykania, pracy języka i koordynacji oddechowo-pokarmowej. To ważny element nie tylko dla zdrowia i bezpieczeństwa, ale także dla prawidłowej artykulacji i rozwoju mowy.
Zobacz również
- Afazja u dorosłych (nabyta)
- Dyslalia (wady wymowy)
- Dyzartria i inne zaburzenia neurologiczne
- Dzieci z trudnościami słuchowymi
- Jąkanie (zaburzenia płynności mowy)
- Mutyzm
- Niedokształcenie mowy o typie afazji (DLD)
- Opóźniony rozwój mowy (ORM)
- Spektrum autyzmu (ASD)
- Zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD)