Trudności w mowie i komunikacji

Rozwój mowy u każdego dziecka przebiega indywidualnie. Czasem jednak pojawiają się trudności, które wymagają większej uwagi i wsparcia specjalisty. W tej zakładce znajdziesz opisy najczęściej spotykanych wyzwań komunikacyjnych oraz informacje o tym, jak możemy wspierać dzieci i dorosłych w naszym Centrum.

Zajmujemy się szerokim zakresem zagadnień, w tym m.in.:

  • opóźnionym rozwojem mowy,
  • niedokształceniem mowy o typie afazji (DLD),
  • trudnościami w spektrum autyzmu,
  • rozwojem mowy u dzieci korzystających z aparatów i implantów słuchowych,
  • zaburzeniami przetwarzania słuchowego (APD),
  • wadami wymowy,
  • terapią miofunkcjonalną.

1. Spektrum autyzmu (ASD)

Trudności komunikacyjne w ASD – dzieci w spektrum mogą mieć problem z rozumieniem języka, komunikacją niewerbalną i nawiązywaniem relacji społecznych. Terapia wspiera budowanie funkcjonalnych sposobów porozumiewania się.
Terapia wspomagająca rozwój mowy u dzieci z ASD – logopeda dostosowuje metody do indywidualnych potrzeb dziecka, często wykorzystując komunikację alternatywną (AAC) i ćwiczenia rozwijające mowę.

2. Niedokształcenie mowy o typie afazji (DLD)

Co to jest DLD? – DLD to zaburzenie rozwoju językowego, które nie wynika z niedosłuchu, autyzmu ani niepełnosprawności intelektualnej. Wpływa na rozumienie i tworzenie wypowiedzi.
Objawy DLD u dzieci – mogą obejmować ubogi słownik, trudności w budowaniu zdań, problemy z opowiadaniem i rozumieniem poleceń.
Terapia dzieci z DLD – systematyczna praca logopedyczna wspiera rozwój języka i komunikacji, angażując także rodziców w codzienne ćwiczenia.

3. Afazja u dorosłych (nabyta)

Afazja po udarze i urazach mózgu – afazja najczęściej występuje po udarach, urazach czaszkowo-mózgowych lub chorobach neurologicznych. Objawia się trudnościami w rozumieniu i budowaniu wypowiedzi.
Terapia logopedyczna dorosłych z afazją – terapia skupia się na odzyskiwaniu umiejętności mówienia, rozumienia, czytania i pisania, poprawiając jakość życia pacjenta.

4. Opóźniony rozwój mowy (ORM)

Jak rozpoznać ORM? – dziecko mówi mniej niż rówieśnicy, ma ograniczony zasób słów i trudności w budowaniu zdań. Wczesne rozpoznanie zapobiega utrwalaniu opóźnień.
Wsparcie terapeutyczne przy ORM – logopeda dobiera ćwiczenia rozwijające słownik, zdania i umiejętności komunikacyjne, wspierając także rozwój emocjonalno-społeczny dziecka.

5. Dyslalia (wady wymowy)

Dyslalia prosta (seplenienie, rotacyzm itp.) – to nieprawidłowa wymowa pojedynczych głosek. Terapia uczy poprawnej artykulacji i utrwala prawidłowe wzorce.
Dyslalia wieloraka – trudności w wymowie wielu głosek jednocześnie. Wymaga dłuższej i bardziej kompleksowej terapii.

6. Jąkanie (zaburzenia płynności mowy)

Jąkanie u dzieci – pojawia się zwykle między 2. a 6. rokiem życia. Wczesna terapia daje dużą szansę na wyeliminowanie trudności.
Jąkanie u dorosłych – może utrzymywać się od dzieciństwa lub pojawić się później. Terapia wspiera płynność mowy i redukuje napięcie podczas komunikacji.

7. Mutyzm

Mutyzm wybiórczy u dzieci – dziecko mówi w domu, ale milczy w przedszkolu czy szkole. To zaburzenie o podłożu lękowym, wymagające wsparcia logopedy i psychologa.
Mutyzm całkowity – dziecko nie mówi w żadnych sytuacjach społecznych mimo prawidłowego rozwoju mowy. Potrzebna jest specjalistyczna, zintegrowana terapia.

8. Dzieci z trudnościami słuchowymi

Rodzaje ubytków słuchu a rozwój mowy – różne stopnie i rodzaje niedosłuchu wpływają na sposób, w jaki dziecko uczy się mówić. Każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia.
Diagnoza i pierwsze kroki – badania audiologiczne i logopedyczne pozwalają szybko podjąć decyzję o wsparciu i terapii.
Rozwój mowy u dzieci z aparatem słuchowym – dzieci korzystające z aparatów potrzebują systematycznych ćwiczeń słuchowych i językowych, aby w pełni rozwijać mowę.
Terapia dzieci z implantem ślimakowym – po wszczepieniu implantu niezbędna jest intensywna terapia surdologopedyczna wspierająca naukę słyszenia i mówienia.
Wsparcie rodziców dzieci z niedosłuchem – rodzice uczą się, jak na co dzień wspierać rozwój komunikacyjny swojego dziecka. Ważne jest także zapewnienie dziecku bogatego środowiska językowego – zarówno mówionego, jak i w razie potrzeby wizualnego – aby uniknąć deprywacji językowej.

9. Dyzartria i inne zaburzenia neurologiczne

Dyzartria u dzieci i dorosłych – zaburzenia mowy wynikające z uszkodzeń układu nerwowego. Terapia wspiera poprawę wyrazistości i funkcjonalności komunikacji.
Zaburzenia mowy w chorobach neurologicznych – pojawiają się np. w chorobie Parkinsona czy stwardnieniu rozsianym. Terapia pomaga zachować sprawność komunikacyjną jak najdłużej.

10. Zaburzenia przetwarzania słuchowego (APD)

Dziecko dobrze słyszy, ale ma trudności w rozumieniu mowy, szczególnie w hałasie – to typowy obraz APD. Rozpoznanie opiera się na specjalistycznych testach i ocenie wielospecjalistycznej. Terapia obejmuje indywidualnie dobrane treningi słuchowe oraz strategie ułatwiające funkcjonowanie w domu i w szkole.

11. Terapia miofunkcjonalna

Terapia miofunkcjonalna to zestaw ćwiczeń języka, warg i mięśni orofacjalnych, które wpływają na mowę, oddychanie i połykanie. Może wspierać terapię seplenienia międzyzębowego, oddychania przez usta czy leczenia ortodontycznego, szczególnie jako element podejścia interdyscyplinarnego (logopeda–ortodonta–fizjoterapeuta). Obejmuje także zaburzenia karmienia i połykania, które dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych – terapia wspiera wtedy prawidłowe funkcje niezbędne do jedzenia i mówienia.

👉 Pamiętaj: każde dziecko i każdy dorosły jest inny. Informacje tutaj mają charakter poglądowy i nie zastępują indywidualnej diagnozy oraz terapii prowadzonej przez specjalistę.

Centrum Logopedyczno-Psychologiczne „BAAS” Legnica 2025