Zaburzenia komunikacji niewerbalnej odnoszą się do trudności w przekazywaniu i interpretowaniu komunikacji za pomocą gestów, mimiki twarzy, tonu głosu, kontaktu wzrokowego i innych niemownych środków wyrażania się. Te zaburzenia mogą występować u osób w różnym stopniu i mogą mieć różne przyczyny. Mogą być wynikiem zaburzeń neurologicznych, autyzmu, zaburzeń emocjonalnych lub społecznych, a także mogą występować u osób z pewnymi zaburzeniami komunikacji, takimi jak jąkanie się czy afazja.
Oto kilka przykładów zaburzeń komunikacji niewerbalnej i jak z nimi postępować:
- Brak kontaktu wzrokowego: Osoba unika kontaktu wzrokowego, co może utrudniać nawiązanie lub utrzymanie kontaktu z nią. W takim przypadku ważne jest stworzenie przyjaznego i akceptującego otoczenia oraz zachęcanie do stopniowego nawiązywania kontaktu wzrokowego poprzez np. krótki, regularny kontakt wzrokowy.
- Brak ekspresji twarzy: Osoba może mieć trudności z wyrażaniem emocji na twarzy. Warto być cierpliwym i próbować zrozumieć emocje na podstawie innych sygnałów, takich jak ton głosu lub gesty. Wspieranie osobę w wyrażaniu swoich uczuć może pomóc w poprawie komunikacji niewerbalnej.
- Trudności z gestami: Osoba może mieć trudności z używaniem gestów, które są często używane w komunikacji, takich jak wskazywanie czy machanie. Ważne jest zapewnienie alternatywnych sposobów wyrażania się, takich jak słowna komunikacja lub rysowanie.
- Zaburzenia mowy i dźwięku: Osoby z niektórymi zaburzeniami mogą mieć trudności z kontrolowaniem tonu głosu, głośności lub tempa mówienia. Wspieranie ich w wyrażaniu się poprzez mowę lub inne środki, takie jak komunikatory alternatywne i wspomagające (AAC), może być pomocne.
- Trudności w rozumieniu gestów innych osób: Niektórzy ludzie mogą mieć trudności w interpretowaniu gestów i wyrazów innych osób. W takich przypadkach można stosować trening w rozumieniu gestów i uczuciowych sygnałów.
Warto zrozumieć, że zaburzenia komunikacji niewerbalnej mogą być różnymi i indywidualnymi wyzwaniami, dlatego istotne jest dostosowanie podejścia do konkretnej osoby i sytuacji. Pomoc specjalisty, takiego jak terapeuta zajmujący się komunikacją alternatywną i wspomagającą, może być niezbędna w przypadku poważnych zaburzeń komunikacji niewerbalnej. Wspierająca i empatyczna postawa jest kluczowa w radzeniu sobie z tymi zaburzeniami i pomaganiu osobom z nimi radzić sobie w codziennym życiu.