Czym jest jąkanie?
Jąkanie to zaburzenie płynności mowy, które objawia się powtarzaniem sylab, przedłużaniem dźwięków lub blokami w wypowiedzi. Najczęściej pojawia się w wieku przedszkolnym, kiedy dziecko intensywnie rozwija swoje zdolności językowe. Wiele dzieci przechodzi tzw. jąkanie rozwojowe, które bywa przejściowe, ale u części utrwala się i wymaga specjalistycznego wsparcia.
Objawy jąkania
Oprócz powtórzeń i zacięć w mowie mogą pojawić się napięcie mięśniowe, współruchy (np. mruganie, ruchy głową) czy unikanie niektórych słów. Nie każde dziecko z jąkaniem ma te dodatkowe objawy – najważniejszym sygnałem pozostają trudności w płynnej komunikacji. Z czasem mogą pojawiać się także reakcje emocjonalne: frustracja, złość, a w starszym wieku wstyd lub niechęć do mówienia.
Terapia logopedyczna
Terapia jąkania nie polega na „nauczeniu dziecka, żeby się nie jąkało”, ale na wspieraniu płynności mowy i redukcji napięcia związanego z mówieniem. Logopeda uczy technik płynnościowych, rytmizowania mowy oraz strategii radzenia sobie w sytuacjach trudnych. W przypadku dzieci młodszych szczególnie ważne jest wsparcie rodziców – zmiana tempa rozmowy, dawanie dziecku czasu na odpowiedź, rezygnacja z ponaglania czy poprawiania. U dorosłych terapia często łączy techniki logopedyczne z pracą nad emocjami i budowaniem pewności siebie.
Rola rodziców i otoczenia
Największym wsparciem dla dziecka jest poczucie, że może mówić swobodnie, bez oceny i pośpiechu. Kluczowe jest cierpliwe słuchanie, spokojne tempo rozmowy i unikanie presji („powiedz ładnie”, „zacznij od nowa”). Warto pamiętać, że jąkanie nie jest winą dziecka i nie zależy od jego chęci czy wysiłku – to zaburzenie, które wymaga zrozumienia i specjalistycznego wsparcia.